Kış ayları geldi çattı, hâliyle hastalıklar sıklaşmaya başladı. Bu hastalık süreçlerinde gece-gündüz arası hastalık şiddetindeki farklar sizin de dikkatinizi çekti mi? Sanki yatma saati gelince hastalık belirtilerinde bir artış olur ve geceler gündüze göre nispeten daha zor geçer. Öncelikle bu hastalık belirtisi artışlarının bir varsayım olmadığını, aksine bilimsel bir gerçek olduğunu belirtmek lazım. Yani bize öyle gelmiyor, hastalık belirtileri gerçekten geceleri artıyor. Bu durumun sebebi de “sirkadiyen ritim”.
Bedenin Sirkadiyen Ritmi Nedir?
Sirkadiyen ritim, en basit şekilde, organizmanın gece-gündüz döngüsü olarak tanımlanabilir. Bu döngü, vücut işlevlerinin düzenli olarak gerçekleşmesini sağlar. Uyku-uyanıklık döngüsü, kalp atış hızı, vücut sıcaklığı, kan basıncı, hormon salgısı, kişiye has performans ve duygu durum değişiklikleri sirkadiyen ritmin yönettiği görevlerin sadece bir kısmıdır.
Bağışıklığımız 7/24 çalışmaktadır, bizi sürekli olarak enfeksiyonlardan korumak üzere donanımlıdır.
Hastalığın ve Bağışıklığın Savaşı
Gün içerisinde, hücresel bağışıklık olarak adlandırdığımız bir immün sistem savaşır. Gece olup da bedenimiz dinlenmeye çekildiğinde ise inflamasyon savaşır.
Geceleri Artan Hastalıklar
Moleküler düzeyde neler olduğunu belirttikten sonra geceleri artışını en kolay gösteren hastalıklardan bazılarından bahsedelim:
Ateş
Uyku esnasında hareketlerimizin kısıtlı olması sebebiyle beden sıcaklığı artar. Bu durum, hazırda bekleyen hastalık seyrini artırarak ateşte yükselmeye sebep olur.
Astım ve Alerji
İmmün sistemin güçlü tepkilerini geceleri göstermemesi sebebiyle, böbrek üstü bezinin salgıladığı kortizon oranı belli bir seviyeye düşer. Düşük kortizon, astım ve alerji nöbetlerini baskılayamaz ve nöbet belirtilerinde artış görülür.
Kulak Ağrısı
Kulak-burun-boğaz hattında sürekli bir akış vardır. Gündüzleri genellikle ayakta ve dik pozisyonda olduğumuzdan, östaki kanalından boğaza doğru giden akış oldukça rahattır. Buna ek olarak uyku haricinde sık olarak gerçekleştirdiğimiz yutkunma ve çiğneme hareketleri de östaki kanalı etrafındaki kaslar için faydalıdır. Geceleri hem yatar pozisyonda olmamız hem de yutma-çiğneme faaliyetlerini gerçekleştiremememiz, kulak ağrısını şiddetlendiren etkenlerdendir.
Kaşıntı
Azalan bağışıklık sistemi tepkileri, artan vücut sıcaklığı ve yavaşlayan metabolizma, derinin hava almasını engeller. Bunun sonucunda kaşıntı artar.
Burun Tıkanıklığı
Yine yatma pozisyonu ve burun-boğaz hattında gerçekleşen akıntılar, burun tıkanıklığına da sebep olur. Ayrıca, odanın havasız olması da bir etkendir, bu sebeple uyku öncesi oda mutlaka havalandırılmalıdır.
